Nieuws

• SCD

Het Abbevillecomité – een korte geschiedenis

Informativa vzw biedt als socio-culturele vereniging van Vlaams-nationale origine al vele tientallen jaren een cultureel programma aan een trouw gezelschap van cultuurminnende Bruggelingen. Via maandelijkse referaten en een jaarlijkse excursie organiseert de vereniging voor haar leden een brede waaier lezingen over historische, muzikale of wetenschappelijke onderwerpen.

Het was begin jaren ’90, toen de vereniging het woord gaf aan mevr. Gaby Warris. Ze was als weduwe net teruggekeerd naar haar geboortestad Brugge en kreeg als laatste overlevende van het bloedbad in Abbeville het podium om het verhaal van haar helletocht in mei 1940 te doen. Ze was daartoe uitgenodigd door wijlen Marc De Vriese, zeer actief in de vereniging en bekend met het verhaal van Gaby Warris dankzij het standaardwerk "Dossier Abbeville" dat dr. Carlos Vlaemynck erover geschreven had. Die studie had in 1977 tot parlementair werk van de Brugse senator Guido Van In geleid, die erin slaagde om de vergeten doden van Abbeville als oorlogsslachtoffers te laten erkennen. In de nasleep van die erkenning bood de Belgische overheid aan om de stoffelijke resten van de slachtoffers vanuit Abbeville naar België over te brengen. De nabestaanden van Louis Caestecker en Maria Ceuterick gingen in 1979 op dat aanbod in: zij kregen een laatste rustplaats op de militaire begraafplaats van De Panne.

Toen mevr. Warris begin jaren ’90 terug in Brugge kwam wonen, nam ze met het stadsbestuur contact op met de vraag om de namen van de Brugse slachtoffers van Abbeville toe te voegen aan de lijst van oorlogsslachtoffers, die bijgehouden wordt op de marmeren gedenkplaten op de buitenmuur van de militaire kapel in de Kartuizerinnenstraat in Brugge. Dat stuitte echter op onbegrip, onwil en verzet van de verenigingen van oud-strijders en verzetslieden, vooral door de associatie met de naam Van Severen. Een vergelijk bleek niet mogelijk.

Om die reden werd het Abbevillecomité als een vereniging ad hoc opgericht, met als doel fondsen te werven voor het ontwerpen en plaatsen van een gedenkplaat, gewijd aan de Brugse oorlogsslachtoffers van Abbeville. Het monument werd getekend door Gaby Warris, die een begenadigd kunstenares was. Algauw werd ook een ideale locatie gevonden in het poortgebouw in de Wollestraat dat toegang geeft tot het Bourgoensche Cruyse, waar Joris van Severen de laatste jaren van zijn leven had doorgebracht. Tom Allewaert was als eigenaar van het gebouw trouwens verwant aan Jan Ryckoort, wat de cirkel helemaal rond maakte.

Het monument werd ingewijd op 9 november 1996. Het Abbevillecomité nam de verantwoordelijkheid op zich om er jaarlijks een herdenkingsmoment te organiseren. Onder impuls van schepen Jean-Marie Bogaert werd vanaf 2006 ook het stadsbestuur van Brugge bij de herdenking betrokken: als stedelijke overheid was zij tenslotte verantwoordelijk voor de wederrechtelijke arrestaties van mei 1940.

Het Abbevillecomité werd vele jaren enthousiast door Marc De Vriese geleid, tot hij in 2011 de fakkel doorgaf. Onder zijn impuls werd toenadering gezocht met de Stichting Joris van Severen om de herdenkingsmomenten van beide verenigingen op elkaar af te stemmen. Marc overleed in 2015. Gaby Warris bleef tot haar overlijden in 2013 lid van het Comité, net als Tom Allewaert (+ 2019) en Guido Van In (+ 2020).

Het Abbevillecomité blijft zich tot doel stellen de slachtoffers van Abbeville in herinnering te houden, en het bloedbad van 20 mei 1940 als emblematisch voor de gruwel die de oorlog is. Het Comité wil niet veroordelen – alle schuldigen zijn al lang in de mist van het verleden verdwenen; niet vereren – de slachtoffers werden niet gearresteerd om hun grootse daden, of gebrek daaraan; niet rancuneus terugblikken vanuit een eigen onwankelbaar gelijk. Het Abbevillecomité wil enkel herinneren, of beter nog, inneren: bij onszelf te rade gaan en hopen dat wij zelf de moed hebben om in een wereld van onmenselijkheid toch Mens te blijven.

Het Abbevillecomité: voorzitter: Stefaan Coudenys. Leden: Tom Allewaert (†), André Buysse, Jean-Marie Bogaert, Marc Devriese (†), Isabelle Ryckoort, Raymond Reynaert (†), Luc Seynaeve, Guido Van In (†), Gaby Warris- Lynkamp (†), Gaby Zouliamis-Warris.