In iedere stad was vroeger op het plein een “kiosk”! Ook hier in Abbeville. Er beginnen er levens en liefdes. Soms eindigen ze daar ook. Joris van Severen en Jan Ryckoort werden er doodgeschoten.
Een kiosk doet iedereen dromen zowel de burger als de dakloze. Velen verloren er hun hart. Ook wij, want allen hier aanwezig zijn Joris van Severen en Jan Ryckoort genegen. Omtrent Van Severen lopen betitelingen én emoties soms hoog op: Vlaams-Nationaal, Heel-Nederlands, Groot-Nederlands, solidarisme, fascisme, collaborateur, militantenorde, elite,.stijl, etc... Hij is en blijft een omstreden figuur, een man met vele talenten, veel vrienden maar ook veel vijanden. Hij maakte politieke keuzes.
Ook straks moet weer gekozen worden: voor Europa, de Vlaamse gemeenschap, de federale staat én de gemeenteraad. Ook hieromtrent is heel wat “emotie” én “bewogenheid”. We worden aangesproken door diverse politieke partijen. Onze parlementaire democratie leidt hoe dan ook tot een zekere “nuance” wat noodzakelijk is binnen een harmonische samenleving.
Joris van Severen werd in 1921 verkozen tot volksvertegenwoordiger voor de Frontpartij én dit werk oefende hij uit tot 1929. In eerste instantie was Van Severen een Vlaams-nationalist. Hij is dit ook in zekere mate gebleven, maar zijn volk wilde hij sturen. Zijn uiteindelijke politiek concept omvatte de realisatie van de hervereniging van de Nederlanden. Volk wordt staat.
De politieke visie van Van Severen is soms wat complex. Ik vergelijk het soms met de liefde-haat verhouding die Jacques Brel kende t.a.v. Vlaanderen. Ook Van Severen stootte af en trok aan. Houden van Vlaanderen is vaak iets bijzonders. Joris van Severen was een “pionier” i.v.m. maatschappelijke standpunten omtrent hoe de samenleving moest onderbouwd worden. Zeer origineel bovendien én vele volksvertegenwoordigers kunnen hiervan vandaag de dag iets leren.
Zoals :
· Het socio-economische model wordt gebaseerd op ‘harmonie’ en niet op “conflict”. We noemen dit solidarisme.
· Een staatsmodel die Vlaanderen richting de Nederlanden oriënteert heeft een meerwaarde. In het Europa van vandaag en morgen zijn de Nederlanden “van een bijzondere betekenis”.
· De centrale plaats van het individu als “motor” binnen de maatschappelijke dynamiek is “essentieel”.
· De overheid staat ten dienste van de maatschappij. Overheid en privé werken samen én de overheid fungeert als stuwdam t.a.v. het diepblauwe liberalisme.
Het zogenaamde politieke correcte denken catalogeert die ideologie van Van Severen als “fascisme” en “extreem rechts”. Bij gebrek aan historische én inhoudelijke kennis wordt door velen vlug gesproken in “labels” en “etiketten”.
Als voorzitter van het Joris van Severen Instituut wil ik de méérwaarde beklemtonen van een figuur als Van Severe. Uiteraard is niet alles juist te noemen. Ook na de moordpartij van Abbeville is het moeilijk geweest. Vooral omtrent het heikele thema aangaande collaboratie én geen collaboratie.
Dit moet gezegd worden. Dit heeft geleid tot traumatisering. Zelfs tot op vandaag voelt dit niet goed aan. Vandaar de noodzaak aan verdere dialoog én discussie om steeds inhoudelijk de juiste historische context te duiden. Ook leden van het Verdinaso vervoegden de Witte Brigade. Deze info geef ik mee om te wijzen op de noodzaak van “nuance”.
Alles wat vandaag als “Vlaamsgezind” en “Oranje” kleurt krijgt vlug de stempel van extreem rechts. Dit is dan toch een te éénvoudige én onjuiste benadering. Een maatschappij zoals de onze, met een hoge graad van beschaving, kiest niet voor racisme noch voor een cordon sanitaire. Ieder mag niet te beroerd zijn in de spiegel te kijken. Niemand is zuiver tot op de graat. Het is ieders opdracht goed na te denken vooraleer iets verkondigt wordt. Vandaar, 84 jaar na de moord op Van Severen en Jan Ryckoort eren we hen door onze aanwezigheid aan dit graf te Abbeville. Twee Vlamingen met een bijzonder engagement én grote politieke klasse.